ورق آلیاژی چیست؟

ورق های آلیاژی از ورق های آهنی می باشند که از ترکیبات شیمیایی متفاوتی حاصل می‌شوند. ورق نوع آلیاژی که از ترکیب شیمیایی خاصی به وسیله نورد گرم کردن به وجود آید. این ورق ها در صنایع کاربرد گوناگونی دارد. ورق های آلیاژی از دسته محبوب ترین انواع ورق های فلزی هستند که در پروژه های عمرانی مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. این دسته از ورق ها، به سبب آنکه از آلیاژ های متنوعی بوجود می‌آید معمولا ویژگی های بسیار موثر و کارآمدی دارند و به همین علت کاربرد و کارایی زیادی دارند.

 ‌‌‌‌

 ‌‌‌‌‌‌مزایای استفاده از ورق آلیاژی

ترکیب فلزات با هم و با سایر مواد غیر فلزی موجب افزایش سختی،افزایش میزان مقاومت کششی و کاهش نقطه ذوب آلیاژ می‌شوند. فلزات خالص اصولاً از نقطه ذوب بالایی برخوردارند. انعطاف پذیری آن‌ها بیشتر از فلزهایی است که از از یک نوع ماده ساخته شده‌اند. واکنش پذیری فلزات معمولا بالا است و از نقاط ذوب بالایی نیز برخوردار هستند. آهن را در نظر بگیرید. این فلز استحکام بالایی دارد اما اگر در مجاورت با رطوبت و آب قرار بگیرد، دچار خوردگی و زنگ زدگی می‌شود. برای این منظور در بسیاری از موارد از چدن به عنوان یک آلیاژ استفاده می‌کنند تا از این مشکل جلوگیری نمایند. ورق‌های آلیازی به دلیل قابل بازیافت بودن برای محیط زیست خطری ندارند.

انواع ورق‌های آلیاژی

ورق‌های آلیاژی بر اساس نوع مواد مصرفی در ساختارشان دارای انواع مختلفی بوده و کاربردهای گوناگونی دارند.

• ورق آلیاژی A36

این نوع از ورق‌های آلیاژی است به دلیل ترکیبات شیمیایی به کار رفته در ساختارشان دارای خواص مکانیکی گوناگونی هستند. بیشترین کاربرد این ورق‌ها در محیط‌های دریایی است به همین دلیل به عنوان ورق دریایی نیز شناخته می‌شوند. این ورق‌ها در گروه ورق‌های گرم بوده چرا که برای ساخت آن‌ها از نورد گرم استفاده می‌شود. مقاومت بالا در برابر آب شور دریا و استحکام خمشی از دیگر ویژگی های آن هاست اشاره نمود. مهمترین کاربرد آن ها در استفاده در بدنه کشتی و قایق‌های مختلف، زیر دریایی یا هر وسیله‌ای که در تماس با آب دریا قرار دارد، می‌باشد.

• ورق آلیاژی A283

امکان خمکاری و جوشکاری از ویژگی های آن‌هاست. در سراسر دنیا این نوع ورق آلیاژی در چهار گرید C، B، A و D ساخته می‌شوند. خواص مکانیکی گریدهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. هنگام خرید این محصول، بایستی گواهینامه معتبر شامل مشخصات شیمیایی و مکانیکی آن از فروشنده دریافت نمایید. از بین چهار گرید آن، گرید C بیشترین کاربرد را داراست. ساخت مخازن حمل سوخت از مهمترین کاربرد آنهاست.

• ورق آلیاژی A516

این نوع از ورق های آلیاژی دارای گریدهای ۵۵، ۶۰، ۶۵ و ۷۰ بوده و در گروه ورق‌های آلیاژی گرم جای دارد. هر گرید نسبت به گرید دیگر خواص گوناگونی دارد. در زمان خرید می‌بایست گواهینامه تولید آن را از فروشنده دریافت نمود. در گواهینامه آن‌ها مشخصات هر گرید به همراه خواص مکانیکی و شیمیایی آن درج شده است. این نوع ورق همچنین از دسته ورق آتشخوار محسوب می‌شود چرا که می ‌تواند دمای بسیار بالا را تحمل کند. صنایع نفت، گاز و پتروشیمی از مکان‌هایی هستند که ورق آلیاژی A516 در آن‌ها کاربرد دارد زیرا می‌تواند حرارت بالا را تحمل نماید.

• ورق ضد سایش

این ورق‌ها در اثر تماس با اجسام دیگر دچار ساییدگی و خوردگی نمی‌شوند. کربن و منگز به کار رفته در ساختار آن‌ها مانع از ساییدگی ورق شده و سبب ایجاد لایه‌هایی از کاربید آهنی خواهد شد که ترکیبی بسیار سخت است. با افزایش میزان کربن به کار رفته در آن‌ها می‌توان ورق آلیاژی با استحکام و خواص ضد سایشی بیشتر تولید کرد. کارخانه‌های صنایع غذایی مانند دستگاه‌های خمیرسازی و یخچال‌های صنعتی از جمله موارد استفاده از آن‌ها است. هر جا که احتمال اصطکاک و ساییده شدن ورق باشد و یا لازم باشد ورق دمای بسیار پایینی را تحمل کند، از این ورق‌ها استفاده می‌کنند. برندهای مختلفی از ورق ضدسایش وجود دارد که پر کاربردترین آنها ورق هاردوکس است.

• ورق آلیاژی آجدار

از دیگر ورق‌های آلیاژی پرمصرف می‌توان به ورق آلیاژی آجدار اشاره کرد. این نوع ورق‌ها در دو نوع آجدار پرسی و آجدار فابریکی ساخته می‌شوند. برای ساخت ورق آلیاژی فابریکی از نورد گرم استفاده می‌شود که به وسیله غلتک‌های مخصوص به شکل فابریک آجدار در می‌آیند. نوع پرسی دامنه کاربرد وسیع‌تری داشته و از کیفیت بالاتری نیز برخوردار هستند. از کاربردهای آن می‌توان به استفاده در دمای بسیار بالا یا پایین، مقاومت در برابر زنگ زدگی و خوردگی، مقاومت در برابر اسید و نمک دریایی و راه سازی و پل سازی استفاده نمود.

• ورق آلیاژی استیل

ورق آلیاژی استیل از ترکیب آهن و کربن ساخته می‌شود که به دلیل استفاده از کروم، با نام فولاد ضد زنگ نیز شناخته می‌شوند. ورق آلیاژی استیل یا استنلس استیل در دو گروه دسته بندی می‌شوند. استیل بگیر که ورق‌‌های استیلی هستند که جذب آهنربا می‌‌شوند و استیل نگیر ورق ‌های استیلی که جذب آهنربا نمی ‌شوند. این ورق‌‌ها کاربرد بیشتری داشته و از نظر قیمت هم گران ‌تر از نوع استیل‌های بگیر هستند. استنلس استیل معمولا از کشورهای آفریقای جنوبی، تایوان، چین و غیره وارد می‌شود. به دلیل استفاده از کربن کم در ساختارشان، سختی و مقاومت بیشتری نسبت به سایر انواع ورق‌های آلیاژی دارند.

• ورق آلیاژی برنج

این نوع از ورق ها از ترکیب آلیاژ مس و روی ساخته می‌شوند. معمولا ۴۰ درصد ساختار این آلیاژها از عنصر روی ساخته شده است. بعضی اوقات برای افزایش خواص آلیاژ برنج، به آن عناصر دیگری همچون نیکل، آلومینیوم، سیلیسیم، قلع، منگنز و سرب به مقدار ۴ درصد اضافه می‌شود که به آن برنج مخصوص می ‌گویند. ورق‌های ساخته شده با آلیاژ برنج معمولا رنگی زرد همچون طلا دارند. سختی و مقاومت کششی آن‌ها بالا است و دچار خوردگی نمی‌شوند. از دیگر ویژگی آن‌ها اکسید شدن کند است و خیلی دیر به خود لکه می‌گیرد. قفل‌ها، بست‌ها، رادیاتورها و دستگیره درب‌ها از جمله موارد استفاده از آن‌ها است.

• ورق‌های آلیاژی فسفر برنز

ورق های حاوی ۱۰ درصد قلع و مقدار کمی فسفر است. فسفر موجود در آن موجب می‌شود تا ورق خاصیت شکل پذیری به خود گرفته و دچار خوردگی و زنگ زدگی نشود. به عبارتی در برابر سایش و خوردگی مقاوم هستند. همچنین رسانای خوبی در برابر الکتریسیته هستند و بر پایه مس ساخته می‌شوند. ضریب اصطکاک پایین، استحکام بالا، الاستیسیته بودن و ریز دانه بودن از دیگر خصوصیات این ورق‌ها است.

• ورق آلیاژی پیوتر

پیوتر شامل قلع و مس است. مس موجود در آن باعث افزایش سختی خواهد شد. در پیوترهایی با کیفیت پایین‌تر از سرب استفاده می‌شود و ورق رنگی متمایل به آبی پیدا می‌کند. ساخت ظروف، زیورآلات، وسایل تزیینی و دکوری و غیره از جمله کاربردهای ان‌ها است.

• ورق آلیاژی آمالگام

برای ساخت آن‌ها از جیوه استفاده می‌شود. نسبت جیوه به کار رفته در ساختار آن مشخص می‌کند که آلیاژ یه شکل مایع یا جامد باشد. استفاده از آمالگام جیوه و نقره در دندانپزشکی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و در فرآیند استخراج طلا از سنگ معدن از آمالگام جیوه و طلا استفاده می ‌شود.